Mart 14 2022 0Comment
para tozu emiş

Para Tozu Emiş Sistemleri

Para tozu emiş sisteminin bir çoğunuz için ilginç bir başlık olduğunun farkındayız. Ancak merkez bankaları ve nakit operasyon merkezi bulunan bankalar için bu sistem ihtiyaç ve önem arz eden bir konudur. Bu yazımızda Global Mühendislik olarak ürün tedariki, mühendislik ve uygulama işlerini üstlendiğimiz TCMB (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası) projesi üzerinden bir durum çalışması paylaşacağız.

Birçok endüstriyel proses, havaya veya tesislere toz ve partikül şeklinde kirlenme oluşturur. Havadaki toz ve ince partiküller insan sağlığı için tehlikeli olabilir ve solunum bölgesine ulaşmadan önce kaynakta çekilmelerinin sağlanması önemlidir. Tesislerde toz ve partikül yayılıyorsa, uygun temizlik ekipmanı gereklidir. [1]

İş sağlığı ve güvenliği ila alakalı mevzuatları düzenleyen 6331 sayılı yasa gereği işverenler, çalışma ortamlarında toz ölçümü yaptırmak zorundadır. İlgili mevzuatlar 6331 sayılı kanunun 30.maddesine istinaden düzenlenen “Tozla Mücadele Yönetmeliği” de açıkça tarif edilmiştir.

Yönetmelik ne diyor?

Yönetmelikteki ilgili madde;

Maruziyet sınır değerleri MADDE 9 – (1) Tozlar için mesleki maruziyet sınır değerleri, Ek-1’de yer alan tabloda belirtilen değerlerin üstünde olamaz. (2) Tozlu işyerlerinde toz oluşumunun önlenmesi, tozun çalışma ortamına yayılmadan kaynağında yok edilmesi veya tozun bastırılması gibi diğer yöntemler ile toz yoğunluğunun Ek-1’deki değerlerin altına düşürülmesi için çalışmalar yapılır. Bu çalışmalar sonucunda toz ölçümü yenilenir ve toz yoğunluğunun uyulması gereken değerde olduğu veya altına düştüğü tespit edildiğinde çalışma izni verilir. [2]

Tozlar insan vücudunda bir çok hastalığa sebep olabilir. Bunların başında akciğerde toz birikmesi hastalığı olan pnömokonyoz gelmektedir. Bu hastalık hakkında detaylı bilgiyi Türk Toraks Derneğinin web sitesinden okuyabilirsiniz. link

Problemimiz tam olarak nedir?

Merkez Bankası birimleri ve büyük bankaların tasnif ve aktarma merkezlerinde her gün yüklü miktarlarda kâğıt para giriş ve çıkışı olmaktadır. Bu paraların sayımı, tasnifi ve imhasını yapan cihazlar operatörün kullanımı esnasında ortama mikron mertebelerinde tozlar yaymaktadır. Bu tozlar mahalde çalışan operatörlerin sağlığını olumsuz yönde tehdit etmekle birlikte mahaldeki partikül yoğunluğu, iş sağlığı ve güvenliği açısından da uygunsuz bir durumdur. Özellikle gün içerisinde makineler için temizlik amacıyla kullanılan basınçlı hava tabancaları tozun yoğunluğunun daha da artmasına sebep olmaktadır.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ na ait (TCMB) ilgili çalışma alanı yaklaşık 160m2 olup, içerisinde 6 adet para makinası (sayma, tasnif, imha v.b özellikleri içeren) bulunmaktadır. Gün içerisinde bu makinaların yoğun kullanım sebebi ile mahalde bir toz bulutu gözlemlenmektedir. Mahalde bulunan emiş sistemi tavandan olduğu ve konfor amaçlı tasarlandığı için tozun ortama yayılmasına engelleyebilir özellikte değildir. Bu tür projelerde emiş sistemi tozu kaynağında ortamdan tasfiye edecek şekilde tasarlanmalıdır. Bunun için en ideal ürünler lokal emiş kollarıdır.

Lokal emiş kolları

Lokal emiş kolları için tercihimiz 1944 yılından beri bu alanda ürün ve hizmet sağlayan İsveç menşeili “Nederman” markası olmuştur. Nederman’ ın bu alandaki tecrübesi, mühendislik birikimi ve ürün kalitesi tercihimizi etkileyen en önemli konulardır.

Projeye özel olarak seçilen Nederman FX2 serisi ürünlerin projemizde bize sağladığı bazı avantajları şöyle sıralayabiliriz.

  • Nederman FX2 kolları üç adet ayarlanabilir kompozit sürtünme birleşimine sahip hafif ağırlıkta eloksallı alüminyum kesitlerden imal edilmiştir. Kolay kullanımla birlikte sağlamlık ve dayanıklılık sunan bu ürünler birçok tipte ortamda kullanılabilirler.
  • Kol, beyaz elektroforetik bırakıntı kaplamalı eloksallı alüminyum profiller ile aşınmaya karşı direncin sağlanması gereken agresif ortamlarda duman ekstraksiyonu için idealdir.
  • En ideal etkinlik ve düşük gürültü seviyesi güvenli ve sessiz çalışma ortamı sağlar
  • Tavanlar, duvarlar ve zeminler veya tezgahların montajlarına sabitlenmiş ve uygun kesim uzatma profili maksimum kurulum esnekliği sağlamaktadır.
  • En dıştaki iki kol birleşimi döner tertibatı 360 ° döndürebilir ki bu da eşsiz manevra kabiliyetini sağlar.
  • Sade, pürüzsüz ve estetik bir tasarım kolların dayanıklılıklarından ve güvenilirliklerinden herhangi bir ödün vermeksizin her türlü ortamda en iyi şekilde uyum sağlamasına olanak tanır.

nederman fan iverteriSistem bütünlüğü ve enerji verimliliği

Sistemin emiş hattını 6 kol için tek bir noktadan tek fan ile kontrol ettik. Tüm kolların aynı anda çalışma ihtimali çok düşük olduğundan sisteme 1 adet de basınç sensörü ve frekans kontrol inverteri entegre ettik. Sistem ihtiyaca göre basıncı kontrol altında tutarak hem dengeli bir emiş debisi sunuyor hem de fan tarafından tüketilen elektrik enerjisini gereksiz kullanmamızı engelleyerek işletmemize tasarruf sağlıyor.

Yaptığımız tüm mühendislik seçimleri ve kullanılan birbiri ile uyumlu ekipmanlar sayesinde bu projemizde gayet başarılı sonuçlar elde ettik. Ortamdaki toz bulutunun gözle görülür oranda kaybolduğu ve ölçümler sonucu toz yoğunluğunun da ortadan kalktığı gözlemlenmiştir.

Siz de deneyimlerimizden faydalanmak endüstriyel emiş vb. endüstriyel havalandırma konularında daha detaylı bilgi ve çözüm ortaklığı için bizimle irtibata geçebilirsiniz.

 

 

 

Yazan:

Gökhan ÇAKMAK, Makine Mühendisi

Proje Müdürü

gokhan@globalmuhendislik.com.tr

 

 

*Proje gizliliği sebebi ile fotoğraf ve detaylı veri paylaşılmamıştır. Paylaşılan fotoğraflar temsilidir.